Σύνδρομο Ευερέθιστου Εντέρου - Αντιμετώπιση και Δίαιτα FODMAPs
Ταλαιπωρείσαι από συχνούς
κοιλιακούς πόνους; έχεις φούσκωμα και αίσθημα πληρότητας ακόμα κι αν δεν έφαγες
«βαριά»; παρατηρείς συχνές ενοχλητικές εναλλαγές στην εντερική σου λειτουργία;
Ίσως ανήκεις στο 15% - 20% του πληθυσμού που εμφανίζει σύνδρομο ευερέθιστου
εντέρου.
Σε αυτό το άρθρο θα
ενημερωθείς για το σύνδρομο, που δεν είναι ασθένεια, αλλά διαταραχή, καθώς και
πρακτικές διατροφικές συμβουλές για τον περιορισμό και την ανακούφιση των
συμπτωμάτων.
Το σύνδρομο ευερέθιστου
εντέρου είναι μια συνηθισμένη καλοήθης διαταραχή του πεπτικού συστήματος. Δεν
έχει εντοπισμένη αιτιολογία ούτε συγκεκριμένη θεραπεία. Δεν απειλεί τη ζωή σου,
αλλά επηρεάζει αρνητικά –συχνά σε σημαντικό βαθμό- την καθημερινότητα, την
ευζωία, τις κοινωνικές και επαγγελματικές σου δραστηριότητες.
Τα κυριότερα συμπτώματα
του συνδρόμου ευερέθιστου εντέρου (που κάποιοι ονομάζουν και σπαστική
κολίτιδα), είναι
-
ο χρόνιος
πόνος στην κοιλιά, ένα σφίξιμο και μια ενοχλητική δυσφορία στην ευρύτερη
περιοχή, που παρουσιάζει εξάρσεις και υφέσεις
-
το «φούσκωμα»
και το αίσθημα πληρότητας, χωρίς να έχει προηγηθεί ένα πλούσιο λιπαρό γεύμα που
θα μπορούσε να δικαιολογήσει κάτι τέτοιο, το οποίο συνοδεύεται από αέρια
-
διαταραχές
στην εντερική λειτουργία, με διάρροια ή δυσκοιλιότητα, ή και εναλλαγές μεταξύ
των δύο
Σε αντίθεση με άλλες στομαχικές διαταραχές, το
σύνδρομο παρουσιάζεται αρκετά συχνά σε άτομα νεαρής ηλικίας. Το στρες έχει
συνδεθεί ως παράγοντας που μπορεί να πυροδοτήσει ή να το επιδεινώσει.
Είναι σημαντικό να γνωρίζεις πως κάθε γαστρεντερική
διαταραχή δεν είναι σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου. Η διάγνωση γίνεται μέσω
αποκλεισμού άλλων νοσολογικών οντοτήτων, κι έτσι είναι απαραίτητη η εξέταση από
ειδικό γαστρεντερολόγο. Επίσης, επειδή κάθε άνθρωπος είναι ξεχωριστός και κάθε
σύμπτωμα εκδηλώνεται αλλιώς από άτομο σε άτομο, χρειάζεται εξατομικευμένο πλάνο
αντιμετώπισης από τον ειδικό γιατρό, καθώς και από τον διατροφολόγο.
Παρακάτω θα βρεις ένα πλαίσιο γενικών διατροφικών
συμβουλών που μπορεί να περιορίσει τη συχνότητα και τη διάρκεια των διαταραχών
του συνδρόμου και να σε ανακουφίσει από τα ενοχλητικά συμπτώματα.
Γενικές
συμβουλές
Ως γενική αρχή, προσπάθησε:
-
να κάνεις μικρά και τακτικά γεύματα μέσα
στη μέρα
-
να περιορίσεις το αλκοόλ (1 ποτήρι/ημέρα
οι γυναίκες, 2/ημέρα οι άνδρες, με τουλάχιστον 2 μέρες αποχής)
-
να πίνεις τουλάχιστον 8 ποτήρια νερό την
ημέρα
-
να αποφεύγεις βαριά και λιπαρά γεύματα
Ακόμη μπορεί να βοηθήσει:
-
Η τακτική σωματική άσκηση (περπάτημα,
ποδήλατο κ.ά.)
-
Η καλή μάσηση της τροφής
-
Η καταγραφή των συμπτωμάτων κατά την
κατανάλωση διαφορετικών ειδών τροφίμων
Σε περίπτωση μετεωρισμού, περιόρισε τροφές όπως
φασολάκια, όσπρια και μάσηση τσίχλας χωρίς ζάχαρη
Σε περίπτωση δυσκοιλιότητας, πιες τουλάχιστον 6-8
ποτήρια νερού/ημέρα, αύξησε σταδιακά τις φυτικές ίνες, προσπάθησε να είσαι
σωματικά δραστήριος
Σε περίπτωση διάρροιας, μείωσε την πρόσληψη
καφεΐνης, αναπλήρωσε τα υγρά με μη καφεϊνούχα ροφήματα, απόφυγε τα γλυκαντικά
Δίαιτα
FODMAP’s
FODMAP’s είναι τα αρχικά κάποιων δύσπεπτων
σακχάρων που βρίσκονται σε τρόφιμα όπως σιτάρι, γαλακτοκομικά, φρούτα, όσπρια,
λαχανικά, ξηροί καρποί και γλυκαντικά, και δεν μπορεί να απορροφήσει πλήρως το
λεπτό έντερο. Περνούν στο παχύ έντερο και αυξάνουν την κατακράτηση υγρών όπως
και την παραγωγή αερίων, επειδή υπόκεινται εύκολα σε ζύμωση από τα βακτήρια του
βρίσκονται εκεί.
Ο περιορισμός της κατανάλωσης αυτών των τύπων
υδατανθράκων μπορεί να μειώσει τα συμπτώματα κοιλιακού πόνου, αερίων και
διάρροιας.
Στον παρακάτω πίνακα θα βρεις παραδείγματα τροφίμων
υψηλών σε FODMAP’s και προτάσεις αντικατάστασής τους
από τρόφιμα χαμηλά σε αυτά
ΕΙΔΗ ΤΡΟΦΙΜΩΝ |
ΤΡΟΦΙΜΑ ΥΨΗΛΑ ΣΕ FODMAP’S |
ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΧΑΜΗΛΕΣ ΣΕ FOODMAP’S |
Φρούτα |
Μήλα,
αποξηραμένα φρούτα, ροδάκινα, βερίκοκα, κεράσια, νεκταρίνια, καρπούζι, μάνγκο |
Πορτοκάλια,
μανταρίνια, ακτινίδια, φράουλες, ανανάς, μπανάνα, πεπόνι |
Λαχανικά |
Αρακάς,
αγκινάρες, κρεμμύδια, σκόρδο, κουνουπίδι, μανιτάρια, σπαράγγια |
Πράσινα
φασολάκια, μελιτζάνες, πιπεριές, πατάτα, μαρούλι, αγγούρι, καρότο,
κολοκυθάκια |
Όσπρια |
Μαυρομάτικα
φασόλια, ρεβίθια, χούμους |
Φακές
(λιγότερα από τα υπόλοιπα όσπρια) |
Γάλα/γαλακτοκομικά |
Αγελαδινό
γάλα, γάλα σόγιας, γιαούρτι, παγωτό |
Λοιπά
φυτικά γάλατα, γάλα lactose free, σκληρά τυριά όπως φέτα |
Δημητριακά προϊόντα |
Ό,τι
περιέχει σιτάρι, σίκαλη, κριθάρι |
Gluten-free
προϊόντα, ρύζι, κινόα, βρώμη, καλαμπόκι |
Γλυκαντικά μέσα |
Σιρόπι
καλαμποκιού, μέλι Τεχνητά
γλυκαντικά: σορβιτολη, Μαννιτόλη, Ξυλιτόλη, Μαλτιτόλη |
Λευκή
ζάχαρη, σιρόπι σφενδάμου, σιρόπι βύνης ρυζιού |
Ξηροί καρποί και έλαια |
Φυστίκια
αιγίνης, κάσιους |
Καρύδια,
κολοκυθόσπορος, μακαντέμια, αμύγδαλα |
Προτάσεις
γευμάτων χαμηλών σε FOODMAP’s
-
Αυγά με σπανάκι, πιπεριές, τυρί φέτα και
ψωμί χωρίς γλουτένη
-
Smoothies
με γάλα/γιαούρτι χωρίς λακτόζη και φράουλες και
-
Ζυμαρικά χωρίς γλυτένη με κοτόπουλο, ντομάτα
ή σάλτσα πέστο
-
Κοτόπουλο με σαλάτα όπως μαρούλι,
πιπεριές, αγγούρι, ντομάτα και βαλσαμικό ξύδι
-
Σάντουιτς με ψωμί χωρίς γλουτένη ή
καλαμποκιού, με κασέρι, αυγό, ντομάτα και αγγούρι
-
Γιαούρτι χωρίς λακτόζη με βατόμουρα ή
μπανάνα ή ανανά και καρύδια
-
Porridge
με γάλα χωρίς λακτόζη, βρώμη, κανέλλα και μπανάνα
Επικοινώνησε μαζί μας, ώστε να συζητήσουμε από κοντά
το εξειδικευμένο διατροφικό πλάνο που ταιριάζει στις δικές σου ανάγκες.